4 września – 30 października 2009 r.

Na tej typowej, zdawałoby się wystawie zbiorowej „pod hasłem”, różnorodność form obrazowania świetnie koresponduje z bogactwem Karkonoszy. Temat – Góry na pozór niezmiennie trwałe. Nasza nietrwałość wobec niezauważalnej zmienności gór. Niewiele tu miejsca na rejestrację wydarzeń. W zamian nieogarniona przestrzeń bogata w formy. Przestrzeń rozpięta już bez ludzkiej ingerencji między ziemią a nieskończonością. Głębia ostrości w górach mieści pierwotny lęk przed nieznanym, wabiąc jednocześnie radosnym poczuciem wyjątkowości.

Karkonosze pamiętające prapoczątki kontynentu. W swych niezliczonych odsłonach od lat są głównym motywem dla wielu fotografów. Tutaj na kilkunastokilometrowej trasie, można pokonać ponad kilometrową różnicę wysokości wędrując przez kolejne piętra, nazywane wedle gatunków roślinności. Z piętra dąbrów poprzez łąki i świerkowe zagajniki dociera się do wielkich połaci kosodrzewin i wyżej do piętra alpejskiego gdzie królują nagie skały. Tu prawdziwą sztuką jest umiejętność życia ze słońca i wilgoci dobywanej z gołego kamienia. Sztuki tej dokonują mchy i porosty, dając życie innym organizmom. Tak wędrując, w ciągu jednego dnia, wrażliwy obserwator, notuje swoim aparatem zapis życia toczącego się na poszczególnych piętrach Karkonoszy.

Szczególnym motywem, z którym musi się zmierzyć każdy, kto w Karkonosze dociera z aparatem fotograficznym, jest oczywiście królowa Karkonoszy – Śnieżka. To właśnie na jej północnym zboczu umiejscowiło się największe w Polsce gołoborze. To właśnie Śnieżka ma być legendarną siedzibą władcy tych gór, Karkonosza, zwanego też z polska Liczyrzepą czy Rzepiórem. Niezliczone przedstawienia Śnieżki znane są ludziom daleko poza granicami Polski. Na rocznicowej wystawie mamy więc stare schronisko i drewnianą wieżę obserwatorium meteorologicznego, na fotografiach Jerzego Wiklendta z lat 50. b. stulecia

i o wiele nowsze barwne widoki, z lat 70. autorstwa Janusza Moniatowicza czy nastrojowy portret Śnieżki, wykonany przez Tomasza Mielecha od strony bagien na Równi pod Śnieżką. Innym, niezwykle wdzięcznym, ale i trudnym dla fotografujących tematem, są karkonoskie strumienie i wodospady. Trudno dostępne, zachwycające urodą i dzikością jednocześnie.

Wybór fotografii, o którym mowa, przygotowany z okazji 50 lecia Karkonoskiego Parku Narodowego, z racji ogromu materiałów, to zestaw prac zaledwie kilkunastu autorów. Są wśród nich fotografowie, który okres największej aktywności, mają już za sobą. Za to ich prace od kilkudziesięciu lat, należą do kanonu fotografii karkonoskiej. Na jubileuszowej wystawie KPN, nie mogło więc zabraknąć, pełnych nostalgii i grozy zarazem czarno-białych obrazów z lat 50. autorstwa znakomitych przedstawicieli, niezwykle prężnego środowiska fotografów jeleniogórskich, wspomnianego już Jerzego Wiklendta, Tomasza Olszewskiego, Waldemara Wydmucha i Wacława Narkiewicza, który zestawem 11 prac, prezentuje się na wystawie, jako autor niezwykle wszechstronny. Tak opatrzone motywy, jakimi są Strzecha Akademicka, Domek Myśliwski czy wspominana już Samotnia, na fotografiach Narkiewicza z lat 1963-1985, nadal przyciągają uwagę świeżością spojrzenia, specyficznym kadrem. Obok Narciarzy pod Śnieżką (1970), czy ujmującego portretu Arniki górskiej (1964), tajemniczy świat karkonoskich urwisk, ukazuje nam Żleb Fajkosza (1985). Wyśmienite studium światła rozpraszanego przez górski wodospad i filtrowanego poprzez wilgotne paprocie, wykonane w miejscu dla większości niedostępnym.

Tuż obok nich na wystawie znajdujemy pełne kolorów prace fotografujących przyrodników, których tutaj reprezentują m. in. Andrzej Raj, który funkcje dyrektora KPN, łączy z fotograficzną pasją, Michał Makowski, Barbara Wieniawska-Raj, Roman Rąpała, Krzysztof Romańczukiewicz . Wśród nich wyróżnić należałoby także Piotra Krzaczkowskiego, którego fotografie wciągają wręcz widza w głąb obrazu, sugestywnym, baśniowym nastrojem.

Swoje prace na wystawie prezentują także szefujący lokalnym placówkom kultury Nina Hobgarska – BWA Jelenia Góra i Zbigniew Kulik – Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu. Ich autorskie, karkonoskie wystawy od lat pokazywane są w galeriach Polski, Czech i Niemiec. Podobnie się rzecz ma z klasykiem fotografii karkonoskiej, Wojciechem Zawadzkim. Silną reprezentację na wystawie ma najpiękniejsze schronisko polskich gór, Samotnia. Mieszkając tam i pracując, Marek Arcimowicz, którego Karkonoski zawrót głowy publikował m. in. National Geographic i Jorg Meinert, wielokrotnie mieli okazje fotografowania niepowtarzalnych zjawisk i chwil ulotnych.

Dzięki wystawie odkrywając na nowo miejsca dobrze znane, mamy możliwość oglądania Karkonoszy o różnych porach, dnia i roku. Doznawać olśnień i wspomnień o niezwykłej sile. Różnorodne prace wykonane w rozmaitych technikach, kumulują w sobie potencjał wrażeń, których nie mamy szans doznać, bywając w Karkonoszach okazjonalnie. Wystawa dowodzi, że kameralne piękno tego zakątka świata, sprawia, iż obok siebie harmonijnie współgrają pełne rozświetlonej przestrzeni, prace Niny Hobgarskiej, Tomasza Mielecha i Wojciecha Zawadzkiego, wykonywane klasyczną techniką fotograficzną, z pracami autorów wybierających techniki cyfrowe. Czasem połączenie tych technik, jak to ma miejsce w przypadku Krzysztofa Kuczyńskiego, przynosi niezwykłe efekty.

Klasyka i nowe technologie. Czerń i biel. Szarość i sepia. Kolor. Błona fotograficzna i cyfrowa matryca. Wielkoformatowa kamera, lustrzanka. Pełen wybór technik fotograficznego obrazowania. To wszystko znajdujemy na wystawie, której tematem są Karkonosze. Gdzie od pół wieku gospodarzem jest Karkonoski Park Narodowy.

Wiadomym jest, że gór nie da się oswoić, zawłaszczyć wyłącznie dla siebie. I to chyba najbardziej pociąga zarówno zdobywających je wspinaczy, jak i fotografów powracających w góry po swoją fotografię. Wśród prezentowanych na wystawie autorów są zarówno ci, którzy poważnie fotografują i chodzą po górach oraz ci, którzy poważnie chodzą po górach i fotografują.

Kameralne piękno Karkonoszy i nasza nietrwałość wobec pozornie niezmiennego trwania gór. Niewiele tu miejsca na rejestrację wydarzeń. Siłą rzeczy, odpada tu więc to, co doraźne, codzienne i monotonne. W zamian oferują Karkonosze nieogarnioną przestrzeń bogatą w formy. Przestrzeń rozpiętą już bez ludzkiej ingerencji między ziemią a nieskończonością. Głębia ostrości w górach mieści pierwotny lęk przed nieznanym, wabiąc jednocześnie radosnym poczuciem wyjątkowości.

Okazuje się, że na jednej wystawie harmonijnie współistnieją różnorodne aspekty karkonoskiego wszechświata. Motywem bywa zarówno tylko tutaj spotykana roślina, jak też dany tylko Karkonoszom, niepowtarzalny granitowy głaz. Jako temat, są Karkonosze niewyczerpanym źródłem doznań i wrażeń. Od lat przyciągają tych, którzy chcą utrwalić, zapamiętać, ocalić chwilę, która w górach bywa chwilą szczególną, intensywną, jak nigdzie indziej. Mimo różnicy pokoleń i stosowanych technik fotograficznych, autorów jubileuszowej wystawy, należy zaliczyć do grona miłośników Karkonoszy, wyznawców ich uroku i magii. Dyrektor KPN Andrzej Raj wielokrotnie powtarzał, że fotografia jest jego pasją i sposobem poznawania tajemnic przyrody. Karkonosze uważa za wyzwanie postawione przez los na jego drodze. W wydanym przed dziesięciu laty, pierwszym w historii, wspólnym albumie fotografów z czeskiej i polskiej strony Karkonoszy, tak mówił o „swoich” górach: chcę naprawdę poznać Karkonosze, muszę to czynić od podstaw(…. Muszę poczuć siłę wiatru, chłód i mróz, chwile słonecznej pogody, ale również chwile grozy, ulewy, piorunów i zamieci śnieżnej. Podobnie jak wielu innych uważa, że góry uczą wrażliwości, pokory i wyrozumiałości.

Inny z uczestników omawianej wystawy, Janusz Moniatowicz za najpiękniejszą chwilę spędzoną w Karkonoszach uważa pierwszą noc, spędzoną zimą na Szrenicy w 1992 roku. Nad morzem chmur wstawała łuna, mieniąc się intensywnymi barwami. Fotografowałem zmieniając, jedna za drugą, rolki filmów. Oglądając powstałe wtedy zdjęcia, ponownie przeżywam atmosferę tego niepowtarzalnego spektaklu, jakim obdarzyła mnie karkonoska natura – wspomina w przytaczanym wcześniej polsko-czeskim wydawnictwie.

Każdy, kto próbował fotografować w górach wie, że trzeba nie lada wyczucia i szczęścia, by być właśnie w tym miejscu o tej konkretnej porze, a i to nie daje gwarancji na udaną fotografię. Pozorna łatwość dostępu w Karkonosze, potrafi uśpić czujność niejednego „łowcy” widoków. Tu pogoda potrafi zmienić się w ciągu kilku sekund i z łatwej przechadzki uczynić prawdziwie niebezpieczną przygodę. To właśnie tutaj, fotografujący musi umieć poruszać się w nie zawsze do końca znanym terenie. Bezpiecznie wybierać miejsca, by w pełni wykorzystać swój fotograficzny kunszt.

Oglądając zgromadzone na wystawie fotografie, ma się przekonanie, że zaproszeni do wystawy autorzy, posiedli obie umiejętności. Fotograficznego kunsztu, ale i też sprawnego i samodzielnego poruszania się górskich warunkach, co pozwala im w pełni chłonąć niepowtarzalną aurę Karkonoszy. Każdy z autorów ma w Karkonoszach swoje szlaki, miejsca i tylko sobie znane odludzia. Na szczęście swoich zachwytów i odkryć nie chowają wyłącznie dla siebie. Swoimi fotografiami wprowadzają nas w świat, do którego wstęp maja tylko nieliczni. Ich prace są efektem wieloletnich karkonoskich wędrówek. Wielu z nich powtarza, że to dopiero początek drogi…

Jacek Jaśko

MAREK ARCIMOWICZ

Urodził się w 1972 roku. Ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Fotografuje od 1993 r., od 2000r. współpracuje z magazynem National Geographic. Pracuje jako fotograf prasowy i reklamowy. Zajmuje się fotografią sportów ekstremalnych, reportażem, fotografią podróżniczą. Członek „światowej stajni” fotografów LowePro wspierany także przez amerykańskie firmy Merell i Peli. W Karkonoszach, w schronisku Samotnia, mieszka od ośmiu lat. Trafił tu jako reportażysta National Geographic.

JANINA HOBGARSKA

Urodzona w 1951 roku. Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wyższego Studium Fotografii w Warszawie. Członek ZPAF. Od roku 1988 prowadzi Biuro Wystaw Artystycznych w Jeleniej Górze. W fotografii interesują ją miejsca ciszy i przestrzeń kontemplacyjna, którą znajduje lub sama tworzy. Brała udział w kilkudziesięciu wystawach krajowych i zagranicznych (w tym w Finlandii, Niemczech, Danii, Czechach).

PIOTR KRZACZKOWSKI

Od 1991 roku pracuje w Obserwatorium Meteorologicznym na Śnieżce. Wciąż zafascynowany swoją pracą, a zwłaszcza miejscem, które dostarcza mu nowych wrażeń i doznań. To właśnie tu zajął się amatorsko fotografią, by uwieczniać i pokazywać góry – Karkonosze. Pierwsze zdjęcia powstawały aparatem analogowym, z czasem przekonał się do technik cyfrowych i nowych możliwości jakie daje fotografia cyfrowa. Obecnie najczęściej sięga po format panoramiczny.

KRZYSZTOF KUCZYŃSKI

Urodził się w 1964 roku we Wrocławiu. Absolwent Wyższego Studium Fotografii w Warszawie (dyplom w 1989r., promotor – Jerzy Lewczyński). Autor kilku wystaw indywidualnych w latach 1984-1996. Uczestniczył w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Laureat Grand Prix XIV Biennale Fotografii Górskiej w 2006 roku w Jeleniej Górze oraz drugiej nagrody XXVII Międzynarodowego Konkursu Fotograficznego „Krajobraz Górski” im. Jana Sunderlanda w 2007 roku w Nowym Targu.

ZBIGNIEW KULIK

Urodził się w Jeleniej Górze – Cieplicach, mieszka w Karpaczu. Fotografuje krajobrazy, florę i faunę, obiekty historyczne i zabytki oraz ludzi w Karkonoszach ostatnio też i w innych regionach europejskich. Wystawy indywidualne w kraju i zagranicą: Czechy, Dania, Francja, Niemcy, Rumunia, Serbia, Węgry, Włochy, Słowacja. Jego zdjęcia publikowane są w wydawnictwach turystycznych w kraju i zagranicą; książkach, albumach, plakatach i folderach, a także i na kartach telefonicznych. Od wielu lat pełni stanowisko dyrektora Muzeum Sportu i Turystyki Regionu Karkonoszy w Karpaczu.

MICHAŁ MAKOWSKI

Urodził się w 1976roku. Leśnik z wykształcenia, przyrodnik z wyboru. Pracuje w Karkonoskim Parku Narodowym. Brał udział w kilku wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jest Laureatem Grand Prix XII Biennale Fotografii Górskiej, II Nagrody w konkursie na Fotografa Roku ZPFP w kategorii ptaki. Zajmuje się szeroko pojętą fotografią przyrodniczą. Kurator wystawy 50 lat Karkonoskiego Parku Narodowego prezentowanej w Galerii BWA w roku 2009.

JÖRG MEINERT

Urodził się w 1966 roku w Duisburgu. Z urodzenia Niemiec, Polak z wyboru. Zafascynowany Karkonoszami. Wciąż pogłębia swoją wiedzę i doskonali hobby fotograficzne. Na co dzień pracuje z młodzieżą o specjalnych wymaganiach pedagogicznych.

TOMASZ MIELECH

Urodził się w 1973 roku w Jeleniej Górze, gdzie obecnie mieszka i pracuje. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmuje się klasyczną fotografią, głównie dokumentalną oraz dziewiętnastowiecznymi technikami fotograficznymi. Należy do Związku Polskich Artystów Fotografików. Na swoim koncie ma wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Prowadzi warsztaty fotograficzne dla młodzieży.

JANUSZ MONIATOWICZ

Urodził się w 1958 roku. Artysta fotografik, członek ZPAF. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Teatralnej i Telewizyjnej w Łodzi i Akademii Filmowej (FAMU) w Pradze, gdzie ukończył Wydział Fotografii Artystycznej w pracowni prof. Jana Šmoka. Jest autorem i współautorem szeregu publikacji i albumów. Jego prace są w kolekcjach: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Victoria & Albert Museum (Wielka Brytania), Muzeum Spisza w Lewoczy (Słowacja), Galerii Artystów w Spiskiej Nowej Wsi (Słowacja).

WACŁAW NARKIEWICZ

Urodzony w 1931 roku. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Wilnie. Od 1947 mieszkaniec Jeleniej Góry. Z zawodu rentgenotechnik. Członek JTF od 1961 roku (jako jeden z założycieli) wieloletni członek zarządu. Ulubione tematy w fotografii to: krajobraz, kwiaty, przyroda. Uczestniczył w kilkudziesięciu wystawach i konkursach krajowych i zagranicznych, na których otrzymywał liczne akceptacje, wyróżnienia i nagrody. Autor kilku wystaw indywidualnych, w tym jednej z pierwszych wystaw fotografii barwnej w Jeleniej Górze. Zasłużony Członek Jeleniogórskiego Towarzystwa Fotograficznego i społeczny działacz na rzecz JTF.

TOMASZ OLSZEWSKI

Urodził się w 1929 roku. Z wykształcenia geograf. Fotografuje od 1953 roku. Członek Związku Polskich artystów Fotografików od 1959 roku. W Jeleniogórskim Towarzystwie Fotograficznym od 1976 roku. Jest autorem kilkunastu wystaw indywidualnych. Brał udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą, otrzymując szereg nagród i wyróżnień. W jego twórczości dominują dwa tematy: pejzaż i dokument.

ANDRZEJ RAJ

Urodził się w 1958 roku. W Karkonoszach mieszka od kilkunastu lat. Z wykształcenia doktor nauk leśnych. Pracuje jako dyrektor Karkonoskiego Parku Narodowego. Jest autorem indywidualnych wystaw fotograficznych oraz wielu – poświęconych głównie Karkonoszom – publikacji, wydanych w kraju i za granicą.

ROMAN RĄPAŁA

Urodził się w 1980 roku. Zawodowo związany jest z Karkonoskim Parkiem Narodowym. Przyrodnik, przewodnik górski i podróżnik. Autor wielu publikacji w czasopismach przyrodniczych. Brał udział w kilku wystawach zbiorowych i indywidualnych.

BARBARA WIENIAWSKA – RAJ

Urodziła się w 1966 r. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Od roku 1998 związana zawodowo z Karkonoskim Parkiem Narodowym. Fotografie prezentowała na indywidualnych i zbiorowych wystawach, publikowała w wydawnictwach Karkonoskiego Parku Narodowego i autorskich cyklach artykułów w miesięczniku SUDETY.

JERZY WIKLENDT

Urodził się w 1929 roku. Z wykształcenia architekt – urbanista. Od 1958 roku należy do Polskiego Towarzystwa Fotograficznego we Wrocławiu, przekształconego później we Wrocławskie Towarzystwo Fotograficzne, a obecnie w Związek Twórczy Dolnośląskiego Stowarzyszenia Artystów Fotografików i Twórców Audiowizualnych. W latach 1969 – 1978 pełnił kilka kadencji funkcję prezesa i członka Komisji Artystycznej, a od 1982 roku jest członkiem honorowym. Od 1968 roku posiada tytuł ARTIST FIAP (AFIAP). Od 1978 należy do Związku Polskich Artystów Fotografików, a od 1979 roku do Jeleniogórskiego Towarzystwa Fotograficznego. Główny temat jego zainteresowań to człowiek i przejawy jego działalności na środowisko. Ponadto uprawia reportaż i fotografię kreacyjną (chemofotografię i technikę mieszaną). Na swoim koncie ma wiele wystaw zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą.

WALDEMAR WYDMUCH

Urodzony w 1928 roku, jeleniogórzanin od 1958 roku. Członek JTF od 1961 roku, (jako jeden z założycieli) 36 lat w zarządzie w tym sześciokrotnie prezes JTF, od 1988 roku członek Fotoklubu Rzeczpospolitej Polski. Instruktor fotografii. Ulubione tematy w fotografii to: krajobraz szczególnie Karkonoszy, reportaż, przyroda i akt. Brał udział w wielu wystawach i konkursach miejscowych, krajowych i zagranicznych. Otrzymał wiele wyróżnień i nagród.

WOJCIECH ZAWADZKI

Urodził się w 1950 roku. Zajmuje się fotografią od lat 70. Wywarł znaczny wpływ na ukonstytuowanie się nurtu „fotografii elementarnej” (lata 70.) oraz „fotografii czystej” (lata 80.). Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Kurator Galerii Korytarz Jeleniogórskiego Centrum Kultury. Kierownik i wykładowca w Wyższym Studium Fotografii w Jeleniej Górze. Miał wiele wystaw indywidualnych (krajowych i zagranicznych) oraz kilkadziesiąt wystaw zbiorowych. Prace w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Narodowego w Warszawie.