27 czerwca – 26 lipca 2003 r.
“a przecież i ja”
“… Przecież i ja/ Ziemi tyle mam/ Ile jej stopa ma pokrywa – dopokąd idę!…”
Szłam przez Berlin i cały czas brzmiały mi w głowie wersy Norwida, których, jeszcze będąc w liceum, nauczyłam się na pamięć.
Po siedmiu latach życia w Niemczech, będąc nierzadko w niepewnej sytuacji pobytowej jak i materialnej, po piętnastu przeprowadzkach, postawiłam sobie pytanie: Gdzie jest właściwie moja ziemia? Czy to tylko ten mały kawałek pod moimi stopami? Ziemia jako symbol bogactwa, którego “tyle mam – dopokąd idę”. Jest więc bogactwo – byciem w ruchu?
Dążenie do bogactwa, które daje poczucie wartości, tkwi w każdym z nas. Przy czym najczęściej pojęcie bogactwa rozumiane jest w kontekście materialnym. W mojej pracy zmieniam ten kontekst, dając możliwość spojrzenia na nie z innej perspektywy a równocześnie sprawdzając jego uniwersalny charakter.
Zamówiłam szyld, na którym widnieją słowa wiersza – szyld “informacyjny o charakterze ostrzegawczym”. Zdecydowałam się na tekst niemiecki, gdyż Niemcy stanowią “główny obszar mojego poruszania się”.
Od stycznia 2001roku rozpoczęłam pracę, fotografując początkowo rodzinę, przyjaciół i znajomych. Zdjęcia powstały najczęściej w ich bliskim otoczeniu lub w czasie wspólnych podróży. Za każdym razem są to dwa ujęcia: pierwsze z zasłoniętą twarzą, drugie ukazuje oblicze fotografowanej osoby. Ta prosta czynność między pierwszym a drugim ujęciem za każdym razem wzbudza tę samą ciekawość: jak ukaże mi się tym razem twarz? Jaki jest stosunek kolejnej osoby do tekstu trzymanego w rękach?
W dalszej pracy nad projektem pojawiła się nowa kwestia: Jak ma się treść wiersza w odniesieniu do osób, których możliwość poruszania się (w sensie dosłownym jak i metaforycznym) jest ograniczona? Są oni tak samo ograniczeni w udziale w bogactwie i ziemi? Kolejne zdjęcia powstały w klubie szkolnym w Berlinie – Fridrichshain – placówce integracyjnej, spełniającej funkcję opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi i dziećmi z rodzin słabych socjalnie a następnie w jednym z ośrodków dla ludzi psychicznie upośledzonych w Bremie.
W serii prezentowanych na wystawie zdjęć znajdują się także osoby mi nieznajome, które spontanicznie poprosiłam o możliwość zrobienia zdjęcia. Listonoszka, rolnik, mężczyzna sprzedający bułki – wszyscy oni, przez perspektywę wykonywanego zawodu, wzbogacili pracę o nowe aspekty interpretacji tekstu.
Zdjęcia powstały w Niemczech, Polsce i na Litwie. Spotkałam się z różnymi reakcjami. Czasami była to jedynie krótka akcja fotograficzna, często dochodziło do rozmów na temat wiersza Norwida, bogactwa, życia w innym kraju…. Dzieci z klubu szkolnego z Fridrichshain zainspirowane wierszem zbudowały dużą grę planszową pod tytułem “Pielgrzym”.
Praca “…a przecież i ja…” nie jest zakończona – idę dalej z moim szyldem.
Wystawa pokazuje cześć całej pracy składającej się, do tej pory, z około 70 zdjęć.
Anna Zosik
Postępująca technologizacja życia przeobraża także sposoby komunikacji i wymiany informacji. Słowo pisane i czytane zostaje wyparte przez obraz. Obrazy w telewizji, na bilboardzie, w gazecie, komputerze, nie tylko próbują zdać relację o rzeczywistości. Mają wpływ na kształtowanie naszego światopoglądu.
Anna Zosik zadaje sobie pytanie o rolę obrazu we współczesnym świecie. Czy obraz przekazywany nam przez media jest obrazem prawdziwym i czym jest dzisiaj – wydawałoby się obiektywna prawda obrazu?
Punktem wyjściowym dla pokazanych tutaj prac, był fotograficzny obraz uzyskany z ekranu telewizyjnego, z charakterystycznym dla tego rodzaju obrazu zniekształceniami, nieostrością, swoistym kolorem i widoczną, ziarnistą strukturą.
Bohaterem instalacji Uczynię cię pięknym dla świata jest fotografia pacjenta jednego z zakładów psychiatrycznych w Rosji.
Używając coraz częściej stosowanych metod cyfrowego retuszu, każda z trzech serii ukazuje kolejne stopnie “upiększania” jego twarzy.
Najczęściej intencje tego rodzaju manipulacji dotyczą sfery działań przemysłu reklamowego, który otwierając nowe, lepsze światy: bezchmurne nieba, piękne twarze – manipuluje obrazem rzeczywistości w celach komercyjnych.
“Upiększanie” w pracy Anny Zosik ma cel etyczny – jest jedną z możliwych reakcji na bezsilność w zetknięciu z obrazem telewizyjnym epatującym ekstremalnymi sytuacjami.
Instalacja Wiadomość dla ciebie jest pewnego rodzaju grą z widzem.
Wiadomość osobista, którą przekazujemy sobie w listach ma charakter indywidualny i często przenosi treści codzienne. Została ona skonfrontowana z wiadomością zunifikowaną, która dociera do nas poprzez media i dotyczy spraw ogólnoświatowych.
Pośród kilkudziesięciu kopert z niemal identycznym wizerunkiem spikera telewizyjnego, którego twarz została komputerowo przetworzona przez artystkę, znajduje się jeden nie poddany przekształceniom. Nie jesteśmy jednak w stanie rozpoznać go: obrazy wirtualne stają się identyczne z naturalnymi. Granica między tym co prawdziwe a sztuczne ulega we współczesnym świecie zatarciu. Informacje telewizyjne odbieramy zwykle jako prawdy obiektywne, które wpływają na kształtowanie naszych opinii. Jeśli jednak wiemy, że wszystko, co mówi osoba pokazywana w telewizji może być sztucznie sterowane, nasze poczucie bezpieczeństwa może ulec zagubieniu – trudno jest dziś uwierzyć.
Możesz śpiewać ze mną, jeśli chcesz
Przetworzona cyfrowo fotografia jest podobnie jak we wszystkich pokazanych tu pracach zatrzymanym na chwilę obrazem telewizyjnym. Przedstawia jednego z największych bossów finansowych świata – szefa firmy Microsoft w momencie dyrygowania meetingiem motywującym pracowników korporacji. Wyrazisty gest na zdjęciach może być odbierany w kategoriach estetycznych jako gest teatralny. Jednocześnie jest stosowany w innym kontekście – jako gest władzy, której posiadanie legitymuje jego używanie.
A ty możesz śpiewać z nim, jeśli chcesz…
Nota Biograficzna
Anna Zosik urodziła się w 1969 roku w Lubaniu Śląskim. Do Jeleniej Góry przeprowadziła się w 1974 r. W latach 1989 – 1994 studiowała w PWSSP we Wrocławiu na Wydziale Grafiki Artystycznej w pracowni Akwaforty i Litografii. W 1994r. uzyskała dyplom z grafiki artystycznej u prof. Andrzeja Basaja w Galerii Sztuki Współczesnej we Wrocławiu.
W latach 1994 – 1996 przebywała na stypendium podyplomowym DAAD ( niemiecka akademicka wymiana studentów i doktorantów) w HdK (Wyższej Szkole Sztuk Pięknych) w Berlinie.
1996 – 1999 studia w HdK w Berlinie, dyplom u Prof. H. Kürschnera.
Od 1999r. do 2003r. kontynuowała studia podyplomowe w “Institut für Kunst im Kontext” (Instytut Sztuki w Kontekscie) przy HdK-Berlin.
W 2002r. otrzymała stypendium artystyczne w dziedzinie nowych mediów na międzynarodowym “Künstlerinnenhof die Höge, Bassum, Land Niedersachsen.
Mieszka i pracuje w Berlinie.
Ważniejsze wystawy, realizacje i projekty:
1992 – Wystawa pracowni A. Basaja – Galeria pod Kolumnami, Wrocław.
1992 – Wystawa najlepszych rysunków studentów uczelni plastycznych, Katowice.
1993 – Wystawa studentów i profesorów Wydziału Grafiki wrocławskiej PWSSP, Mińsk.
1993 – Junge Polnische Grafik, Słubice/ Frankfurt nad Odrą/ Gorzów Wlkp.
1993 – Biennale Małych Form Graficznych, Cidado de Orense, Hiszpania.
1995 – Wystawa prac graficznych, pracownia grafiki, HdK-Berlin, (wyst. indyw.)
1995 – Kunst aus Polen (sztuka, teatr uliczny, koncerty jazzowe, ok. 60 polskich artystów), Großburgwedel, Hanower.
1996 – Wystawa w Galerii FormArt, ( wyst. indyw.).
1997 – Międzynarodowe Biennale Grafiki i Rysunku, Taipei/Taiwan.
1998 – Wystawa Grafiki, Ambasada Polska w Berlinie, ( wyst. indyw.).
1999 – Wystawa grafiki i instalacji, Rozgłośnia telewizji i radia Deutsche Welle, (wyst. indyw.), Berlin.
1999 – Wystawa grafiki, Jazz Radio Berlin, (wyst. indyw).
1999 – Udział w Międzynarodowym sympozjum artystycznym, Ryn/Polska, (instalacja w pomieszczeniach zamku).
2000 – Projekt “Sakra” instalacja “Krzesła”, Zionskirche, Berlin, 2000. Projekt organizowany wspólnie z Aną Bilankov z Chorwacji oraz z Constanze Eckert, Karen Schepper, Naną Lüth, Meike Hartwig z Niemiec. Idea projektu to stworzenie instalacji artystycznych korespondujących z funkcją, formą architektoniczną oraz historią kościoła.
2001 – Wystawa “Gegen-ständig – das Brot” (Przedmiot-Chleb), praca multimedialna “Leibbrot”: obiekt, projekcja slajdów, instalacja, Galeria Weißer Elefant, Berlin.
2002 – Praca nad koncepcją wystawy “Where I am”. Zaproszenie do udziału Yaeko Osono (Japonia), Any Bilankov (Chorwacja), Isabell Krieg (Szwajcaria).
2002 – W ramach stypendium na międzynarodowym “Künstlerinnenhof die Höge” wystawa indywidualna “…ich mache dich schön für die Welt” (“…uczynię cię pięknym dla świata”), computer prints.
2002 X – Udział w Festiwalu współczesnej muzyki klasycznej “Aktiva Neuer Musik”, premiera instalacji video “Go,go,go” do improwizacji muzycznej Larsa Scherzenberga (saksofon), Pfefferberg, Berlin.