Don Kichot w Jeleniej Górze

Miasto Jelenia Góra wraz z Galerią BWA pozyskało środki na realizację projektu obejmującego konserwację i przeniesienie rzeźb Don Kichota oraz Sancho Pansy autorstwa wybitnego artysty Vahana Bego. Dzieła zostały umieszczone w miejscu pierwotnie wskazanym przez artystę, na skwerze pomiędzy Basztami Grodzką i Zamkową. Odbyło się to w dwudziestą rocznicę przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Instalacja rzeźbiarska pt. Don Kichot powstała w ramach jeleniogórskich obchodów Dni Hiszpanii w 1999 r. Została wykonana ze stali złomowanej z fabryki Beloit. W jej skład wchodzą postaci Don Kichota na koniu i Sancho Pansy na ośle powstałe w charakterystycznej dla autora stylistyce. Formy są syntetyczne i uproszczone. Don Kichot posiada wydłużoną szyję i małą głowę. Kształty Sancho Pansy są obłe. Jest to jedno z ciekawszych przedstawień Don Kichota jako symbolu tęsknoty za miłością idealną, podążania za ideałami i wolnością. Uniwersalizm tej rzeźby i jej przekaz są wyrazem wspólnych dla wszystkich kultur i czasów poszukiwań szczęścia i walki o swoje marzenia oraz niezależność. W tym dziele dostrzec można rozległe zainteresowania Vahana Bego, który z powodzeniem łączy tradycje sztuki zachodnioeuropejskiej z dziedzictwem ormiańskim przesiąkniętym kulturą Urartu, perską, hellenistyczną, rzymską i chrześcijańską. Jej wielokulturowy wymiar wspaniale współgra z dążeniami i aspiracjami współczesnych miast dbających o poszanowanie tradycji własnej i innych narodów oraz o otwartość i równość.

Instalacja wykonana ze spawanej stali zakotwiczona jest w betonie za pomocą konstrukcji ze stalowych walców. Stan zachowania rzeźby był zły. Niezbędne było m.in. usunięcie pozostałości farby, oczyszczenie, piaskowanie, uzupełnienie ubytków i konserwacja. Wszystkie prace odbywały się pod nadzorem Vahana Bego.

W centrum Jeleniej Góry znajdują się jeszcze trzy realizacje tego artysty: Porwanie Europy powstałe na dziesięciolecie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, Ławka Wolności ustawiona z okazji obchodów stulecia uzyskania praw wyborczych przez kobiety w Polsce oraz Szczudlarz upamiętniający Teatry Uliczne.

Vahan Bego Begjanyan, ur. w 1966, Leninakan, ormiański artysta plastyk, malarz i rzeźbiarz, tworzy scenografie, realizacje multimedialne i happeningi. W 1985 r. otrzymał medal I stopnia na wystawie prac dyplomowych absolwentów średnich szkół plastycznych ZSRR. Studia w Akademii Sztuk Pięknych w Erewanie (fakultet – rzeźba monumentalna) przerwane trzęsieniem ziemi. W 1993r. przyjechał do Polski. Jest autorem wielu wystaw indywidualnych i brał udział w wystawach zbiorowych. W 1998 r. otrzymał honorowe wyróżnienie jury na „Ogólnopolskim Biennale Pasteli Nowy Sącz” a w 2004r. na tym samym biennale Grand Prix Ministra Kultury

Artysta do Polski wyemigrował chroniąc się przed wojnami i klęskami żywiołowymi. Tworzył głównie u podnóża Karkonoszy (Jelenia Góra, Mysłakowice, Zgorzelec, Pławna) oraz we Wrocławiu, obecnie związany jest z Poznaniem. Wspólnie z Michałem Bulakiem stworzyli płaskorzeźbę o powierzchni ponad 100 m² zatytułowaną „WAZE” na ścianie nieczynnego spichlerza w Zgorzelcu.

Vahan Bego tworzy również oprawy graficzne dla takich zespołów jak „Sweet Noise”, „Pidżama Porno” czy „Strachy na Lachy” i ostatnio – dla TOOL: rzeźby Vahana Bego zdobią specjalne wydanie z okazji 30. rocznicy powstania albumu „Undertow”. Do nowego wydania albumu „Toola” dołączona została specjalna moneta pamiątkowa z jedną z prac Vahana.

Dofinansowano ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2024 pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dofinansowano ze środków Miasta Jelenia Góra.

ZDJĘCIA: Anna Gul (konserwatorka zabytków), Luiza Laskowska (historyczka sztuki)