11 stycznia – 27 lutego 2008 r.
Narzędzia kultury
Prezentowana realizacja „Narzędzia kultury” jest pracą, która podejmuje problem percepcji sztuki, bycia niewolnikiem projektowania swoich własnych wyobrażeń i niemożliwości przyjmowania samoreferencyjności obiektów artystycznych oraz stereotypowego przekonania o kreacji jako zjawisku wysterylizowanym. Realizacja stawia pytania o stereotyp postrzegania kreacji czy dzieła, gdzie on się zaczyna a gdzie kończy. Praca jest także próbą pokazania nieobecności kreacji i obecności potrzeby jej doświadczania.
Praca „Narzędzia kultury” jest szczególną realizacją, choć formą obszyć posługuję się bardzo często. Tytuł sugerować ma istnienie zespołu przedmiotów, które można by traktować jako pewne narzędzia kultury, tzn. narzędzia którymi kultura się posługuje. Można by mnożyć w nieskończoność kolejne narzędzia, ale ja wybrałem te które są najbardziej „typowe” czy rozpoznane: obraz, instrument muzyczny, ławka muzealna, kapcie czy gaśnica, która jest trwale wpisana w wyposażenie gmachów czy instytucji kultury. Ta praca jest całkowicie wysterylizowana. Jest reakcją na oczekiwanie od sztuki pewnego rodzaju higieny i czystości, pewnego piękna, braku skandalu i kontrowersji. Przyjęła się bowiem bardzo stereotypowa opinia, ze sztuka powinna być przyjemna, piękna itd., a przecież wcale tak być nie musi. Dziś pojęcie piękna polega już na czymś innym. W realizacji tej jawi się sytuacja, w której mamy do czynienia z „niczym”. Dane ułożenie przedmiotów jest układem, w którym nie ma śladu żadnej aktywności twórczej czy ludzkiej obecności, są tylko martwe przedmioty.
Praca ta sugeruje jednak obecności człowieka jako sytuację kulturową. Samo pojawienie się człowieka – bez względu na stopień jego świadomości i ucywilizowania, na przynależność do kultury prymitywnej czy rozwiniętej – jest faktem kulturowym i wszystko co będzie on anektował stanie się po jakimiś czasie pewnym narzędziem. Narzędzia te mogą należeć i do kultury potocznej – popularnej i do kultury wysokiej, w zależności od tego co będzie treścią prezentowanego w galerii „obrazu”, albo kto założy owe muzealne kapcie, kto usiądzie na ławce, kto zagra i co zgra na skrzypcach. Sytuacja ta powie również o przynależności do kultury wysokiej bądź popularnej.
„Narzędzia kultury” można również potraktować jako swoistego rodzaju polemikę z opinią, iż artysta daje możliwość interpretowania swego działa w dowolny sposób. Ja się z tym nie zgadzam. Sztuki nie da się racjonalnie ogarnąć, często bywa ona trudna do zrozumienia. Niezrozumienie jest częścią naszej egzystencji i dotyczy ono zarówno sztuki jak i naszego codziennego życia. Samo obcowanie z dziełami zakłada pewien fakt niezrozumienia, przytoczę tu pewna sytuację, która zdarzyła się na początku lat 60-tych. Joseph Beuys w Galerii Schmela w Dusseldorfie zrobił pewne szczególne działanie wyposażone w narzędzia kultury i natury. Martwemu zającowi trzymanemu na kolanach wyjaśniał on sens znajdujących się w galerii obrazów, przy czym do środka nie zostali wpuszczani żadni zwiedzający. Przesłanie tej pracy jest myśl, że martwe zwierze ma więcej intuicji i zrozumienia niż człowiek z tym swoim uporczywym dążeniem do chęci wytłumaczenia do bólu wszystkiego.
Myślę, że zaletą sztuki jest fakt, iż nie wszystko jest w niej zrozumiałe, dlatego staram się prowokować takie sytuacje. Myślenie nad czymś nie jest jednoznaczne ze zrozumieniem. Praca „Narzędzia kultury” poprzez fakt, że nie ma nic na płótnie, nikt nie stoi w kapciach, nikt nie gra na skrzypcach – eliminuje jakąkolwiek możliwość interpretowania obrazu. Realizacja ta daje natomiast sposobność obcowania ze stanem w jakim się znajdujemy, tzn. nie przychodzimy z zamiarem oglądania dzieła, poznania treści obrazu, posłuchania dźwięku skrzypiec w sali koncertowej czy popatrzenia na gaśnicę, z której wtoczona zostaje piana – ale przychodzimy obejrzeć te wysterylizowane narzędzia, którymi się posługuje kultura.
Jest to sytuacja, w której dane zostało „nic”, podobnie jak Ad Reinhardt nic nie malując stworzył koncepcję „ostatnich obrazów”. Dotyczy to obszytych przedmiotów – obszyć będących „pokrowcami”,. Jednak dla reakcji naszej wyobraźni ważne jest zaistnienie jakiejś formy konkretyzacji. Zimne, wysterylizowane obiekty, wyzbyte zostały tego najbardziej trudnego, bezbronnego sensu, który powoduje, że sztuka w ogóle jest tak interesująca.
Widz, który pojawi się w galerii, zobaczy swoją „nieobecność kulturową”. „Nieobecność kulturowa” wyczuwalna ona jest silnie gdy porusza się on wśród „narzędzi kultury”– bo więcej jest pustych kapci i nie grających skrzypiec niż żywych ludzi.
Praca ta dotyczy kondycji sztuki i kultury, mówi o przenikaniu zjawisk jakimi są: kultura popularna i kultura wysoka. Sztuka wysoka pojawia się na bilbordach, staje się projekcją. W centrach handlowych, obok sklepów istnieją galerie ze znakomitymi dziełami sztuki. Sztuka wysoka korzysta i zazdrości siły perswazji kulturze popularnej, kultura popularna korzysta z osiągnięć sztuki wysokiej (powoływanie się w projektowaniu mody, modeli samochodowych na siłę piękna, kreacji – to są argumenty wzięte ze sztuki wysokiej, które dawno zostały zaadoptowane przez kulturę popularną) Jest to stały dialog i przepływ pewnych znaczeń, powodujący iż trudno rozróżnić co jest czym. W pewnym stopniu nastąpiła już homogenizacja tych dwu kultur. Kreacja w takim samym stopniu należy do kultury wysokiej jak i popularnej, ale oddziaływanie kultury popularnej ma nieporównywalnie większy zasięg.
AWARIA JAKO NASTĘPSTWO GRZECHU PIERWORODNEGO
Praca ta jest pewnym pytaniem związanym z istnieniem, życiem i z technologią. Szeroko pojęta technologia staje się elementem medycyny, eksperymentowania z ciałem, przedłużania życia, współistnienia czy współgrania (wstawiane ludziom pewnych elementów technologicznych – rozruszniki, stendy – które pomagają funkcjonować). Jest to pytanie o to co stanie się z pojęciem grzechu w sytuacji, gdy technologia zaczyna coraz silniej wkraczać w sferę ograniczaną. Czy awaria jako zepsucie, które nie jest pojęciem związanym z etyką a z techniką – będzie miała takie same konsekwencje jak grzech? Czy konsekwencje te podobne pozostaną jedynie w sferze poznawczej i świadomościowej – bo zawsze starać się będziemy naprawić czy udoskonalić coś co się zepsuje.
Mówimy o zjawisku sztucznej inteligencji, o zainfekowaniu komputerów – czyli ubiologiczniamy maszynę, a jednocześnie forma biologiczna zostaje stechnologizowana. W pewnym momencie może dojść do sytuacji tak głębokiego współistnienia tych dwu sfer, że rozróżnienie ich przestanie być nawet konieczne. Istnieje np. „second life” – bycie w Internecie obok normalnego życia. W „second life” możemy być zupełnie kims innym, możemy wnim zarabiać, a wydawać pieniądze w życiu normalnym lub odwrotnie. „Second life” – mimo, iż jest związane z technologią jest również związane z tym wszystkim co jest biologiczne, choćby w sferze emocjonalnej – bo te same emocje wzbudzi zarobienie 100 $ w obu tych światach. Ponadto struktura bycia w „second life” budowana jest na model świata realnego.
W pracy tej powstaje ważny kontekst do stworzenia życia, człowieka. Znany jest mit o Golemie, „Metropolis” Fritza Langa (ożywienie robota, maszyny), wszystkie filmy o Frankensteinie – wszystkie te formy dotyczą chęci człowieka do wykreowania życia. Pojawia się tu również pojęcie energii – czegoś co jest najcenniejsze w stworzeniu życia i zawsze towarzyszy każdej kreacji.
Prezentowana praca – złożona jest z dwu elementów: leżącej skorupy oraz elektronicznego banana. Skorupa jest formą, kostiumem ale również – rzeźbą. Jest ona powołana do życia, które jest martwe, ale zaczyna istnieć jako obiekt, gdyż towarzyszy temu energia tworzenia (w postaci myśli, włożonej pracy). Energia reprezentowana jest przede wszystkim poprzez elektronicznego banana, który błyska. Pojawia się więc pytanie – czy tym co tak naprawdę będzie łączyć istnienie technologiczne i biologiczne nie jest samo pojęcie energii – które zawiera w sobie oba te istnienia? Ta praca niczego nie rozwiązuje, jest ona rodzajem pytania, a konsekwencją tego być może będzie fakt, iż tak jak dzisiaj wstawiamy stend w żyłę to za 50 lat będziemy musieli sobie przylutować kabelki… Nie chodzi mi o wartościowanie tego faktu, ale o zastanowienie się nad konsekwencjami, nad tym co dalej z tym będzie.
Praca może być traktowana jako sala operacyjna albo jako rodzaj prosektorium, bo nie wiadomo czy to jest już martwe, czy – jeszcze nie ożywione.
OWOCE
Po owoce sięgnąłem na początku lat 90-tych. Prace te są rozważaniami dotyczącymi owoca naturalnego i jego plastikowej atrapy. Atrapa, czyli to co sztuczne, ze względu na czas udaje to co naturalne, czasami bardziej przekonywująco niż sama natura to czyni. Dziś jesteśmy już na etapie, w którym trudno powiedzieć, czy owoce są na pewno naturalne czy sztuczne i ów podział, ta dychotomia już dzisiaj nie istnieje, a konsekwencje tego odczuwamy. Owoc interesuje mnie z dwóch powodów. Był on elementem martwych natur holenderskich. Sam tworząc instalacje nazywam je często martwymi naturami.
Reprezentowane na jeleniogórskiej wystawie prace już trudno nazwać martwymi naturami, ale one wykorzystują ich elementy, wykorzystują je na inny sposób. BANANY
Sięgnięcie po banana nie ma żadnego wymiaru symbolicznego nie jest też nawiązaniem do banana Andy Warhola. Prace te mówią o pewnej sytuacji kulturowej naszego kraju, kiedy funkcjonowało określenie„bananowa młodzież”. Istotne jest też to, że banan ma kształt bardzo mocno rozpoznawalny i dający się powielić w wielu materiach.
Techniki tych prac są mieszane – klejone, wycinane, malowane, nanoszony jest rysunek. W Na wystawie w jeleniogórskim BWA prace te zestawione zostały w cykle.
„Militar früchte”
Są to dwie realizacje będące „refleksjami płaskimi”, w których używam elementów ze swoich instalacji. Są to rozważania dotyczące cyklu „Militar früchte” czyli „owoce militarne”. Obszyte banany są „krawieckimi grami wojennymi” również w wersji arabskiej.
Tym co mnie najbardziej zainteresowało w sięgnięciu po „panterkę wojskową” to sytuacja, w której sztuczność – czyli „panterka wojskowa” jako element materii – ma nas ukryć w tym co naturalne.
„Transformacje”
Jest to transformacja rozumiana jako wartość najbardziej konieczna dla kreacji, dla ludzkiej egzystencji. Sięgnięcie po czerwony krzyż, który jest utożsamiany z pierwszą pomocą, z czymś bardzo koniecznym, niezbędnym – jest próbą określenia pojęcia transformacji rozumianej bardzo szeroko, tzn. jako transformacji duchowej, wewnętrznej przemiany moralnej, transformacji politycznej, technologicznej czy wreszcie – pod postacią wina, które jest przecież rezultatem pewnej transformacji.
„Barok kultury barok natury”
Trzy realizacje należące do tego cyklu mówią o pewnych cechach baroku, które istnieją do dziś, mimo iż sam nurt już dawno się zakończył. Barok przejawia się tu w zwiędniętych, uschniętych, gnijących bananach. Podobnie dzieje się ze zjawiskiem impresjonizmu, którego już nie ma, ale impresje czy ekspresje funkcjonują w innym kontekście do dziś.
Inną realizacją należącą do tego cyklu jest praca z wygnitymi bananami z naniesionymi czarnymi krzyżykami. Jest to prezentacja absolutnego wyniszczenia i wyschnięcia ale też nowego życia. Pracę tę można interpretować jako pewien dramat, ale przecież tego dramatu nie ma, gdyż sytuacja ta to naturalny proces gnilny. Kolejne prace tego cyklu reprezentują grę z przestrzenią bądź stanowią „wymieszanie” problemu dotyczącego „baroku kultury baroku natury” oraz „transformacjami” – zniszczenie, zgnicie, wyschnięcie jest również rodzajem transformacji, która daje szansę budowania czegoś innego.
Na wystawie prezentowana jest również praca należąca do cyklu „Waterproof”. Przedstawione tu zostały wodoodporne, gumowe banany, które polane zostały wodą.
Intrygującą jest także realizacja zestawiająca dwa banany – żółty i ciemny – która prezentuje dwie sztuczności. Jedna sztuczność to sztuczny, żółty banan, który jest to już jego reprodukcją. Obok – banan naturalny, który jest w sposób sztuczny przedstawiony. Realizacja ta mówi zaanektowaniu poprzez sztuczność zarówno tego co jest świeże jaki i tego co jest stare czy wygnite. Całość „zamyka” praca powstała na Słowacji – fragment pomarańczy w kształcie półksiężyca. Jest to specyficzna realizacja polegająca na rozłupaniu pnia drzewa, w taki sam sposób jak rozkłada się pomarańczę.
Awaria jako następstwo grzechu pierworodnego
W sytuacji, kiedy technologia wkracza w organizmy naturalne, być może w przyszłości bardziej będziemy produktami szeroko rozumianej technologii, czy pojęcie grzechu zostanie zastąpione pojęciem awarii? Czy pojęcie życia nie sprowadza się tylko do rodzaju jakiejś energii?
MARCIN BERDYSZAK
Marcin Berdyszak urodził się w Poznaniu w 1964 roku. Dyplom z malarstwa uzyskał w pracowni prof. Włodzimierza Dudkowiaka oraz z rzeźby w pracowni prof. Macieja Szańkowskiego w PWSSP w Poznaniu w 1988 roku. Od 1989 roku związany jest z Akademią Sztuk Pięknych w Poznaniu, gdzie obecnie jest profesorem i prowadzi pracownię warsztatów twórczości edukacyjnej na Wydziale Edukacji Artystycznej. Prowadzi również pracownię rzeźby w Instytucie Wzornictwa Politechniki Koszalińskiej. Członek Stowarzyszenia Artystyczno – edukacyjnego ,,Magazyn”, którego jest współzałożycielem wraz z Tadeuszem Wieczorkiem, Piotrem Pawlakiem i Wojciechem Nowakiem. Zajmuje się instalacją, obiektem, rysunkiem. Swoje prace prezentował na różnych wystawach zbiorowych i indywidualnych między innymi w Polsce, Niemczech, Słowacji, Finlandii, Szwecji, Japonii, Meksyku, Wielkiej Brytanii, Litwie i USA.W swoich pracach artysta zajmuje się owocami. Interesuje go owoc w relacji do czasu, pamięci, iluzji czy imitacji. Bada granice kultury i natury oraz ich wzajemnych relacji. Pracuje także z zapachami. W swojej twórczości porusza takie problemy jak problem unifikacji, konsumpcji, nowych sentymentów i emocji prowokowanych sztucznie. Interesuje się również stereotypami wypracowywanymi przez kulturę i ich funkcjonowaniem w różnych kontekstach. Zajmuje się też nadużyciem jako formą osiągania doskonałości, oraz zagadnieniem sztucznego instynktu. Ostatnie realizacje dotyczą problemu tresury kulturowej, mechanicznego wartościowania rzeczywistości i standaryzacji odczuć i opinii dotyczących moralności.
Ważniejsze wystawy:
2007 DOWCIP I WŁADZA SĄDZENIA (ATEIZM W POLSCE) BWA, City Gallery, Zielona Góra, Poland
2007 Museum in Gallery, Nowy Wiek Gallery, Zielona Góra, Poland
2007 Profile1:Polish Art Today, Anya Tish Gallery, Houston, TX, USA
2007 The Tools of Culture, Gosia Kościelak Gallery, Chicago,IL, USA
2007 Liste 07 Berlin, Germany
2007 DOWCIP I WŁADZA SĄDZENIA(ATEIZM W POLSC ) Program Gallery , Warsaw ,Poland
2007 DOWCIP I WŁADZA SĄDZENIA(ATEIZM W POLSCE ) Center for Contemporary art Ujazdowski Castle, Warsaw, Poland
2007 MECHANICZNA POMARAŃCZA, GCK Sektor Gallery, Katowice,Poland
2007 MAMIDŁO-Św. BERNARDETA, Program Gallery, Warsaw, Poland
2007 SĄSIEDZI-NACHBARN, Kulturforum Altona, Hamburg, Germany
2007 Collection of Time Sign, Train Station, Katowice, Poland
2007 Karnawał Cyborgów, Collegium Europeaum Gnesnense, Gniezno, Poland
2007 PREZENTACJE , WEA , BWA Leszno, Poland
2007 Collection of Time Sign-Zachęta- Katowice,BWA, City Gallery, Białystok, Poland
2006 Zdążyć przed zachodem słońca, Wozownia Gallery, Toruń, Poland
2006 Warszawa w Berlinie, Komunale Galerie, Berlin, Germany
2006 Warszawa w Sofii, National Centre for Contemporary Art. Exhibitions,Sofia, Bulgaria
2006 BLAUMACHEN, Schloss Putbus, Putbus, Germany
2006 Collection of Time Sign- Zachęta, BWA,City Gallery, Katowice, Poland
2006 ART FAIRS-ARCO 2006, Madrit, Spain
2006 BLUE BREAD, City Gallery, Wrocław,Poland
2005 Afterimages of visibility, Szara Gallery, Cieszyn, Poland
2005 Afterimages of visibility ,GCK, Sektor Gallery, Katowice,Poland
2005 Freedom and Responsibility, UDK , Berlin, Germany
2005 ART POZNAŃ-2005, Poznań, Poland
2005 Interwentions, international Art Meeting, Janów Lubelski, Poland
2005 Faunomania- Roda Sten Center, Gotheborg, Sweden
2005 Among Diferences-Hans Groe Gallery, Poznań, Poland
2005 Oder/Odra-Kunstraum Kreuzberg/Bethanien, Berlin, Germany
2004 By image, word,form and idea-Art Education Department in Old Brewery, Poznań,Poland
2004 Euro-Art, National Museum,Sczecin, Poland
2004 MMAC Festival in Tokyo,Session Suginami Gallery,Tokyo, Japan
2004 MMAC-performance Festival, Yamabiko Museum, Mischima, Japan
2004 Oder/Odra Amfilada Gallery,Szczecin, Poland
2004 Space in collage, Collage in space,City Gallery,Zakopane,Poland
2004 Collection of Academy, Poznań, Poland
2004 Euro-Art,Biennial of Art, Barracks of Art, Świnoujście,Poland
2004 Artists for Tatra Mountains,Simposium, Nove Smokovce, Slovakia
2004 ART-POZNAŃ, art fairs,Old Brewery, Poznań, Poland
2004 POLEN KUNST EUROPA,Bausparkasse, Schwabisch Hall, Germany
2004 ANY RESEMBLANCES,Grodzka Gallery,Lublin, Poland
2003 METHAMORPH- Ahn, Berdyszak,Knaflewski, Kunsthalle-Faust,Hannover,Germany
2003 The ethic of ecology,WSH, Frombork,Pułtusk, Poland
2003 Berdyszak ,Jagielski ,Ługowski, Baszta Czarownic Gallery ,Słupsk, Poland
2003 BREAKING SILENCE IX, Inner Spaces Center ,Poznań, Poland
2003 Collection of Local Museum in Bydgoszcz, Poland
2003 ARTISTS OF III RP,Center of Polish Sculpture, Orońsko ,Poland
2003 Dialog loci – Bastion of Art , Kostrzyn , Poland
2003 The lightness of things-Center for Contemporary Art,Ujazdowski Castle , Warsaw, Poland
2003 Muestra 002-International Art Fair-World Trade Center , Mexico City D.F , Mexico
2003 Facing Nature-Center for Contemporary Art.-Inner Spaces,Poznań , Poland
2003 Seven-Seven-Museum of Ziemia Lubuska , Zielona Góra , Poland
2002 Natural Images-Gallery R , Poznań , Poland
2002 Culture and Nature-City Gallery , Bielsko-Biała , Poland
2002 Black and White –AT Gallery , Poznań , Poland
2002 Territorios X-Casa de las Monas Gallery , Leon , Mexico
2002 Aporie-City Gallery,Zielona Góra , Poland
2002 Aporie- City Gallery,Jelenia Góra , Poland
2001 Mixing Realities – City Gallery, Wrocław, Poland
2001 Anatomy of Darkness – Baltic Gallery, Ustka, Poland
2001 Intercity – Shelter for Art, Cracow, Poland
2001 Mixing Realities – Local Museum of Leon Wyczółkowski, Bydgoszcz, Poland
2001 War in Man – Center for Polish Sculpture, Orońsko, Poland
2001 Nona – The Jesuits’ Gallery, Poznań, Poland
2000 Polish Stage 2000 – Center for Contemporary Art, Ujazdowski Castle, Warsaw, Poland
2000 Construction in process – Museum of Leon Wyczółkowski, Bydgoszcz, Poland
2000 Rohkunstbau – Grosse Leuthen Castle, Germany
2000 Sculpture & Object –GMB Palffyho palace, Bratislava, Slovakia
2000 Balance 2000 – Kunsthalle Faust, Hannover, Germany
2000 Intrigue Provocation – Zylinsko Gallery, Kaunas, Lithuania
2000 Traits of Sign – The Eskens’ House, Toruń, Poland
2000 At Noon Sharp – Nad Wisłą Gallery, Toruń, Poland
2000 Heart, Soul, Flesh – International Art Center, Poznań, Poland
2000 Vision & Utopia – Zachęta National Gallery, Warsaw, Poland
1999 Vision & Utopia – Center for Polish Sculpture, Orońsko, Poland
1999 Evolving Environment – Mika Decker Gallery, Baltimore MD, USA
1999 Permanent Residence –Local Museum of Leon Wyczółkowski, Bydgoszcz, Poland
1999 Permanent Residence – Tatrańska Gallery, Poprad, Slovakia
1999 International Sculpture Workshop, Kap Arkona, Germany
1999 Constructive Art from the Collection of the Museum of Contemporary Art in Chełm, Poland – Kunstpavillon,Tirol, Austria
1999 Signed Places – Center for Contemporary Art, Ujazdowski Castle, Warsaw, Poland
1998 Impulses – Museum of Ziemia Lubuska, Zielona Góra, Poland
1998 Show – The Frame Gallery, Pittsburgh PA, USA
1998 Conversation – Symposium Gewerbepark Haid, Engstingen, Germany
1998 Conversation – Mass Gallery, Engstingen, Germany
1998 Maki-Penttila – Taidemuseo, Lapinlahti, Finland
1998 Impulses – Awangarda Gallery, Wrocław, Poland
1997 It Can Be Seen, Heard & Smelt – Wyspa Gallery, Gdańsk, Poland
1997 Untitled – International Art Center, Poznań, Poland
1997 Collection, Łażnia Gallery, Gdańsk, Poland
1997 In Relation to Nature – Center for Polish Sculpture, Orońsko, Poland
1997 Inner Spaces – Wyspa Gallery, Gdańsk, Poland
1996 Ost-West Symposium – Bergisch-Gladbach, Germany
1996 Hulbój, Lewicka, Sienkiewicz, Piatoprsta, Berdyszak – City Gallery, Wrocław, Poland
1996 Signed, Sealed, Sold – International Art Center, Poznań, Poland
1996 OIKOS – Local Museum of Leon Wyczółkowski, Bydgoszcz, Poland
1995 5362m3 – A Place of Art., Mosina, Poland
1995 Land Space Art. Project -Wachtberg, Austria
1995 Recommendations – City Gallery, Poznań, Poland
1995 Candid Camera – Artists’ Museum, Łódź, Poland
1994 ZOO-Art – International Art Center, Poznań, Poland
1994 5362m3 – A Place of Art., Mosina, Poland
1994 Museum of the Sign of Time – City Gallery, Białystok Poland
1994 Prototype – National Museum, Bratislava, Slovakia
1994 Berdyszak, ługowski, Marzec, Stinson – City Gallery, Poznań, Poland
1994 7 Artists from Poznań – International Art Center, Poznań, Poland
1993 5362m3 – A Place of Art., Mosina, Poland
1993 Sculpture in Wood – Moravany, Slovakia
1993 Contrary Relations – Nad Wisłą Gallery, Toruń, Poland
1993 Medium Gallery – Rużenberog, Slovakia
1993 7 Artists from Poznań – Nad Wisłą Gallery, Toruń, Poland
1992 5362m3 – A Place of Art., Mosina, Poland
1992 Within a Square – Nad Wisłą Gallery, Toruń, Poland
1992 Places Not Places – Center for Polish Sculpture, Orońsko, Poland
1992 Ekologium – City Gallery, Szczecin, Poland
1991 Creative Marathon – Stargard Szczeciński, Poland
1991 Construction and Sign – 72 Gallery, Chełm Lubelski, Poland
1990 Arte Facta ’90 – City Gallery, Białystok, Poland
1989 Between Reflection and Expression – Zakopane, Poland
1989 Orońsko ’89 – Center for Polish Sculpture, Orońsko, Poland
1989 Biannual Art for Children – Poznań, Poland
1989 Art Meeting – Kazimierz nad Wisłą, Poland
1989 Sculptors of Poznań – City Gallery, Poznań, Poland
Nota biograficzna
Projekt zrealizowano dzięki pomocy finansowej Miasta Jelenia Góra.
