“WYCIECZKI ZE SZTUKĄ ONLINE”. Nasza walizka już spakowana, a my gotowi na kolejny trip. Zapraszamy na drugą część podróży przez świat architektury.
Béton brut. Odkryć piękno bestii cz. 2
Brutalizm wyrósł na gruzach europejskich miast po drugiej wojnie światowej, jako ruch zaangażowany w odbudowę i kształtowanie od podstaw urbanistycznej przestrzeni życia człowieka. Dla architektów, którym przyszło tworzyć nową rzeczywistość – beton stał się futurystycznym materiałem, który mógł spełnić ich utopijne marzenia o mieszkaniach dla mas (“maszyny do mieszkania”} i szeroko pojętej rewitalizacji miast. Był też materiałem tanim i łatwo dostępnym, a architekci wysoko cenili jego możliwości rzeźbiarskie, jego naturalność i nowoczesność. Przedstawicielami tego stylu, z których twórczością warto się zapoznać byli m.in.: Le Corbusier, Alison i Peter Smithsonowie, Marcel Breuer, Ralph Rapson, Ernő Goldfinger i wielu innych. Na rozwój brutalizmu znaczny wpływ miała również twórczość Miesa van der Rohe.
Pod koniec lat 70. XX wieku brutalizm chylił się ku upadkowi. Częściowo było to spowodowane zimną i monumentalną architekturą, która nadmiernie często kojarzona była z totalitaryzmem, przez co znacznie częściej spotykała się z dotkliwą krytyką i ogólną niechęcią. Z czasem zauważono również, że surowy beton użyty w budownictwie nie starzał się zbyt dobrze. Zaczął obnażać coraz więcej uszkodzeń wyrządzonych przez wodę i kruszenie materiału, które w efekcie prowadziły do częściowego lub całkowitego rozpadu konstrukcji. Wiele wybitnych obiektów uległo samodegradacji, zostało wyburzonych lub całkowicie przebudowanych, a część wciąż pozostaje w stanie zagrożenia.
Niezależnie od tego, czy postrzegamy budynki brutalistyczne jako potworne monstra szpecące nasze miasta, czy odważne, nowoczesne rzeźby – warto choć na chwilę zawiesić na nich oko. W końcu architektura brutalistyczna regularnie pojawia się w dystopijnych filmach, takich jak: Mechaniczna Pomarańcza, High-Rise, Ghost in the Shell, Blade Runner 2049 czy serialach: Misfits i Gomorra. Każdego dnia zrzesza również ogromne grono fanów na forach i kanałach komunikacyjnych. @brutgroup, @brutal_architecture, NEOBRUTALISM, The Brutalism Appreciation Society, B R U T A L I S M. Tak więc – zanim zaczniemy osądzać, spójrzmy raz jeszcze na te betonowe bestie nieco przychylniejszym okiem. Pod tą szorstką skórą możemy odkryć ogrom brutalnego uroku. /// BC
Foto: Rene Böhmer / Unsplash
[https://unsplash.com/
Zdjęcia:
1. Zachodnia Brama Belgradu lub Genex Tower, Serbia
architekt: Mihajlo Mitrović
Foto: Błażej Pindor, CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons [https://
2. góra: Mäusenbunker, Niemcy
architekt: Gerd Hänska
Foto: Felipe Tofani / Flickr [https://www.flickr.com/
————————–
dół: Habitat 67, Kanada
architekt: Moshe Safdie
Foto: Ingi Finnsson / Pixabay [https://pixabay.com/pl/
3. Torres Blancas, Hiszpania
architekt: Francisco Javier Sáenz de Oiza
Foto: Luis García, CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons [https://
————————–
prawy górny róg: Kosmaj Spomenik, Serbia
architekci: Vojin Stojić, Gradimir Medaković
Foto: MikelandjeloS, CC BY-SA 4.0 / Wikimedia Commons [https://
————————–
prawy dolny róg: Hotel Forum, Polska
architekt: Janusz Ingarden
Foto: Błażej Pindor, CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons [https://pl.wikipedia.org/
4. Trellick Tower, Anglia
architekt: Ernő Goldfinger
Foto: Lorenzo G / Flickr [https://www.flickr.com/