Z cyklu: WYCIECZKI ZE SZTUKĄ ONLINE
BAUHAUS – szkoła – instytucja – zjawisko
Bauhaus – w zeszłym roku obchodziliśmy stulecie powstania tej szkoły-instytucji-zjawiska. Na pytanie, czym w istocie był Bauhaus odpowiedział jeden z jego studentów i późniejszy wykładowca uczelni: „Cały świat to Bauhaus” – fraza ta stanowi równocześnie tytuł wystawy w Pawilonie Wystawowym SARP-u w Warszawie przy ul. Foksal 2. Pod koniec ubiegłego roku Galeria Arsenał w Białymstoku zorganizowała rocznicowy pokaz pod równie wymownym tytułem „Do zobaczenia po rewolucji!”.
Bauhaus jako instytucja, a także twórcy z jego kręgu doczekali się bardzo bogatej literatury; znane są powszechnie postacie i dzieła Waltera Gropiusa, Josefa Albersa, Wassilego Kandinskiego, Ludwika Miesa van der Rohe, Hannesa Meyera, Paula Klee. W ubiegłych latach BWA często gościło dra Huberta Bilewicza, wybitnego znawcę tematu i wykładowcę, który przybliżał tematykę Bauhausu jeleniogórskiej publiczności.
Niektórzy z nas słusznie kojarzą z Bauhausem meble z chromowanych rurek, często jeszcze widywane w naszych mieszkaniach oryginały odnawiane na fali mody na modernizm, czy też liczne ich reprodukcje lub tzw. meble inspirowane. Najmniej może znany jest przejmujący epizod w historii terezińskiego getta związany z Bauhausem osobą malarki i projektantki, byłej studentki szkoły, Friedl Dicker Brandeis. Stosowana przez nią w trakcie kursów rysunkowych dla dzieci żydowskich metoda wywodziła się wprost z tradycji Bauhausu. Rysunek traktowany był przez nią jako środek komunikacji, służący wyrażeniu emocji i rozwijaniu fantazji, ale przede wszystkim stanowił formę terapii pomagającej dzieciom znosić okropieństwa terezińskiej rzeczywistości.
Rysunki zachowały się dzięki samej nauczycielce, która ukryła je na terenie getta tuż przed swą deportacją do Oświęcimia, w którym zginęła, podobnie jak jej młodzi podopieczni. Pozostała po nich przejmująca wystawa złożona z dziecięcych prac odznaczających się wybitnymi walorami artystycznymi. Można ją stale oglądać w Synagodze Pinkasów wchodzącej w skład Żydowskiego Muzeum w Pradze.
fotografie
- Logo – projekt: Oskar Schlemmer, używane od 1922 r., fot. z: www/commons.wikimedia.org
2. Peter Keler, „Kołyska”, 1922, przy jej tworzeniu artysta inspirował się teorią koloru oraz związkami między muzyką a dźwiękiem, czego zwolennikiem był Kandinsky. Praca Kelera nawiązywała też do twórczości grupy De Stijl, hołdującej stosowaniu 3 kolorów zasadniczych: żółtego, czerwonego i niebieskiego; fot. z: www/commons.wikimedia.org
3. Bauhaus: uczelnia artystyczno-rzemieślnicza powstała w Weimarze z połączenia Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosł Artystycznych w 1919 r., później od 1925 r. działająca w Dessau (dziś Dessau-Roßlau) i w latach 1932–1933 w Berlinie. Została utworzona przez Waltera Gropiusa. Związane z działalnością Bauhausu lub będące owocem oraz świadectwem jego działalności budynki w Weimarze oraz w Dessau-Roßlau zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESC; fot. z: www/commons.wikimedia.org
4. „Bauhaus“- telefon, Fuld & Co, Frankfurt, Niemcy, 1928; fot. z: www/commons.wikimedia.org
5. Podwodna fantazja: Ruth Gutmannová (1930–1944), akwarela na papierze, 22 x 30 cm, Podpisano na odwrót: Gutmann Ruth, L 410, Heim 28, 13 Jahre. Praca stworzona podczas zajęć z rysunku w getcie w Terezinie zorganizowanych w latach 1943–1944 przez malarza i nauczyciela Friedla Dicker-Brandeisa (1898–1944), Muzeum Żydowskie, Praga; fot. z: https://www.jewishmuseum.cz/en/collection-research/collections-funds/visual-arts/children-s-drawings-from-the-terezin-ghetto/
6. Fot. z: www/commons.wikimedia.org
